EEN OUD VERHAAL OP 6 KLEITABLETTEN
VERTELD DOOR 9 WERELDBURGERS
EMPOWE RMENT DOOR STORYTELLING
In 2019 ontwikkelde Stichting PassePartout het plan om voormalige vluchtelingen te laten kennismaken met storytelling. Opzet was een kleine groep deelnemers te verzamelen, die het vertellen van verhalen als middel gebruikte om meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Zelfvertrouwen in het gebruik van de Nederlandse taal als communicatiemiddel, zelfvertrouwen bij het zichzelf presenteren aan een Nederlands publiek. Een kleine, gemotiveerde kerngroep ontstond en de eerste afspraken werden gemaakt.
Spoedig stak een mysterieuze pandemie de kop op. Ons project moest worden uitgesteld en ieders geduld werd op de proef gesteld. In de loop van 2020 werd het project aangepast, rekening houdend met ‘de nieuwe afstand’, maar die opzet was niet zo gelukkig. We wilden de theaterplannen vertalen naar film en boek, wat ertoe leidde dat enkele deelnemers afhaakten. Toch maar bij het oorspronkelijke plan blijven, leek het devies. Maar dat moest in 2021 opnieuw in de wacht worden gezet. Het had niet veel gescheeld of de moed was ons in de schoenen gezakt. Pas later dat jaar kon een doorstart worden gemaakt.
In de loop van het proces bleek dat de deelnemers niet met eigen verhalen wilden werken, maar liever met een al bestaande tekst. Die tekst moest in eenvoudige taal geschreven zijn. Zo ontstond het idee om het universele verhaal van Gilgamesj als springplank voor ons project te gebruiken.
De storytellers, een gemengde groep wereldburgers afkomstig uit Nederland (de twee vertellers), Koerdistan en Syrië (de zeven spelers), zijn de afgelopen tijd gegroeid in zelfvertrouwen. Ze hebben volop outside-the-box-oefeningen gedaan, geleerd om hun stem en lichaam effectiever te gebruiken. Ook hebben ze hun rollen onderzocht, de drijfveren en onderliggende emoties van de personages. Maar vooral is er hard geoefend op de teksten, op het van buiten leren, op het leggen van de juiste klemtoon en intonatie, op het correct en verstaanbaar uitspreken van de dialogen.
Helemaal vlekkeloos is het gesproken Nederlands nog niet, maar de spelers zijn een heel eind op weg. Bovendien hebben ze geleerd hun teksten zoveel mogelijk ‘te richten’. Als je aan storytelling doet, vertel je je verhaal namelijk aan iemand anders. Niet alleen aan een ander personage in het verhaal, maar vooral ook aan het publiek dat zit te luisteren. En dat was tenslotte de opzet van dit project: een verhaal leren vertellen in de Nederlandse taal voor een openbaar publiek.
Geniet van deze geweldige groep, van het plezier dat ze hebben in het vertellen van dit verhaal en van de moeite die ze doen om dit op je over te brengen in de Nederlandse taal!
Mei 2022, Emile Schra
Het verhaal van Gilgamesj
Achtergrond:
Het epos van Gilgamesj wordt beschouwd als het oudste literaire verhaal ter wereld. Het is deels gebaseerd op historische feiten. Zo moet er rond 2700 v. Chr. in Mesopotamië, het rijk gelegen tussen de rivieren de Eufraat en de Tigris, een koning Gilgamesj hebben geleefd. Hij kwam na zijn dood bekend te staan als een heerser met een serie roemruchte daden op zijn naam. Maar toen sloop ook de mythevorming naar binnen.
De Mesopotamiërs hadden een speciale manier om belangrijke teksten te bewaren: op kleitabletten. Een kleitablet was een plat stuk verse klei (3 centimeter dik), waar je met een scherp voorwerp tekentjes in kon graveren. Beide zijden van een tablet telden meestal drie tekstkolommen die waren geschreven in spijkerschrift.
De grootste verzameling kleitabletten in het oude Midden-Oosten bezat koning Assoerbanipal in Ninivé, hoofdstad van Assyrië (Noord-Mesopotamië). Door een enorme brand in 612 v. chr. werd de hele bibliotheek echter verwoest. De kleitabletten vormden een 30 centimeter dikke laag brokstukken die in 1850 door de Brit Austen Henry Layard werden ontdekt. Enkele jaren later ontcijferde een taalkundige het spijkerschrift.
Het Gilgamesj-epos telt in totaal 12 tabletten. Het verhaal kent verschillende versies en raakte in de loop van duizenden jaren verspreid over een enorm gebied, dat bestond uit het huidige Syrië, Iran, Irak, Turkije, Libanon en Palestina.
Ruwe versie gemaakt met kurk, handgesneden, acrylverf en andere materialen.
De afmetingen zijn 50 * 70 cm. || Door: Ali Taifour, Nawras Nahar.
Inhoud:
Bij zijn geboorte is Gilgamesj deels goddelijk, deels mens. Eenmaal koning van Oeroek, ontwikkelt hij zich al snel tot een ware tiran die geen tegenspraak duldt. Hij is niet de ‘herder’ van zijn onderdanen, die hij zou moeten zijn. De goden besluiten een rivaal voor Gilgamesj te scheppen: Enkidoe, half-dier, half-mens. Hij leeft in de wildernis en wordt meegenomen naar de stad. Daar vindt een gevecht plaats tussen hem en Gilgamesj. Na afloop sluiten de twee vriendschap.
Gilgamesj is in alle staten en raakt in een diepe crisis. Hij vraagt zich af wat de zin van het leven is, als de dood aan het eind alles om zeep helpt. Tegelijk vraagt hij zichzelf weer heel selfish af, hoe hij onsterfelijk kan blijven. Hij wil niet sterven, want hoe weten de generaties na hem anders hoe geweldig hij was als vorst? Hij gaat op zwerftocht, op zoek naar onsterfelijkheid. Als hij uiteindelijk weer naar Oeroek terugkeert, is hij veranderd in een wijze man, die weet wat de ware zin van het leven is.
Door deze vriendschap verandert Gilgamesj geleidelijk aan in een menselijke heerser die oog heeft voor de behoeften van zijn volk. De twee vrienden ondernemen spannende avonturen. Avonturen die hun vriendschapsband versterkt. Ze vechten met een reus uit het woud en met een stier uit de hemel. Beide gevechten winnen ze! Maar dan, onverwachts, sterft Enkidoe.
DE VOORSTELLING
Wat we je als toeschouwer laten zien, is het resultaat van een empowerment-proces dat vijf maanden duurde. Wij werkten in het begin éénmaal per week. De laatste weken nam het aantal repetities toe.
In de voorstelling onderscheiden we twee groepen ‘storytellers’: zij die de personages uit het Gilgamesj-verhaal vertolken, en de twee vertellers die buiten het verhaal staan. Die laatsten bekijken de gebeurtenissen vanuit een helikopter-view, becommentariëren, verbinden scènes, beschrijven voor het publiek de entourage. Maar ze zijn ook sfeermakers bij de gevechten met monsters. Deze twee vertellers zijn opgegroeid met het Nederlands, in tegenstelling tot diegenen die de personages in het verhaal vertolken.
Voor onze bewerking van Gilgamesj is gebruik gemaakt van meerdere bronnen. De belangrijkste: Gilgamesj de Held; een Babylonisch epos door Geraldine McCaughrean (2002); Gilgamesj door Frank Groothof (2006) en Het Gilgamesj-epos door Theo de Feyter (2001).
Onze voorstelling duurt ongeveer 1½ uur en stopt na Tablet 6. Wij hopen u het volgend seizoen te kunnen verrassen met de overige tabletten in
Gilgamesj Deel II
!
Geniet van enkele screenshots.
Kunstgallerij
De verhalen van onze grootouders over oude beschavingen zijn inspirerend en fantasierijk. Ze verleiden me om archeologische studies, talen en legendes te onderzoeken. Door deze verhalen te belichamen als creatief werk, creëerde het een kunstenaar in mij.
In mijn kunstwerken heeft de filosofie van de mensheid betrekking op drie onderling verbonden dimensies: ruimte, gedrag en globale identiteit.
De historische relatie tussen deze dimensies heeft van mij een persoon gemaakt die een herinnering en een erfenis heeft gevonden, in elke beschaving die op aarde is voorbijgegaan. Ik probeer de ruimte-tijd op een technische manier te comprimeren.
Nawras Nahar
1- EEN GEVLEUGELD SCHEPSEL:
Ik droom van weinig gelijkheid tussen de goden van de hemel en ons.
Dit mysterie moet worden opgelost.. Het leven van het individu is onvolledig en ik mis de vraag..Wie zal ik vragen over het oversteken van de rivier..?
Title : WINGED CREATURE Mixed Media on Canvas Size : 116 X 89 CM
3- DE ADELAAR:
Ik zal dromen..niet om de windvoertuigen te repareren of een storing die het geheugen aantast..de legende is gevallen..wie ben ik?
Hier is elk levend wezen een vogel en ik vlieg ook, want de droom heeft mijn vleugels losgemaakt... om te herstellen wat in mij is dat verlaten is... verlaten.
Titel : Eagle Mixed Media op Canvas Formaat : 60 X 70 CM
5- SPHINX:
Als het geschil over de data van de opstanding niet was geweest... zou ik de poortwachter van Eden zijn geweest... versierd met henna en de geur van wierook..
Titel : Sphinx Mixed Media op Canvas Formaat : 50 X 50 CM
2- ANAT:
Een meisje gekleed in een vuur praat tegen me.. Ze vertelt me dat we er nog zijn, zelfs als tijd en ruimte gescheiden zijn.. Misschien zijn we nooit gescheiden geweest?
Ik vroeg wie van ons immigrant!?
Title : Anat Mixed Media on Canvas Size : 116 X 89 CM
4- HEMELVAART:
In de beklimming ben ik niets anders. Aan de linkerkant is een verlaten theater, en aan de rechterkant is een moderne stad, en tijdens de klim hernieuw ik en sta hoog als de letter Alif
Titel : Ascension Mixed Media op Canvas Afmeting :116 X 89 CM
TEGOEDEN
Regie
Ali Taifour en Emile Schra
Spellers
Elia Marjana
Elias Alshoufi
Fatima Khalili
Imad Saffuri
Liva Abdullah Asoo
Majdeddin Salilah
Mudy Mohammad
Vertellers
Joep Delsasso
Rukiye Karaaslan
Tekstbewerking/dramaturgie
Emile Schra
Scenografie
Ali Taifour
Fotografie
Ali Taifour
Alisar Alhasan
Tamer Mukalad
Foto's bewerken
Ali Taifour
Ann Issac
Componeren en arrangeren
Ahmad Islam Altanbi
Live muziek spelen
Ali Taifour
Kostuums
Ali Taifour
Nawras Nahar
grafisch ontwerp
Ali Taifour
Kunstgallerij
Nawras Nahar
Productie
Stichting PassePartout
Stichting 0 2 HERO
Dit storytellingproject werd mogelijk dankzij financiële steun van VSB Fonds, Fonds Cultuurparticipatie, Haëlla Fonds, Elise Mathilde Fonds, K.F. Heinfonds en Fentener van Vlissingen Fonds.
Wij danken deze fondsen hartelijk voor hun steun!
Daarnaast hebben diverse kunstenaars belangeloos aan dit empowermentproject bijgedragen.
“GILGAMESJ, NEEM HET LOT ZOALS HET IS.
DE GODEN HEBBEN DE ONSTERFELIJKHEID VOOR ZICHZELF GEHOUDEN.
ONS GAVEN ZE DE DOOD.
GENIET VAN DE LIEFDE VAN JE VROUW.
KOESTER HET KIND DAT JE HAND VASTHOUDT.
MAAK VAN IEDERE DAG IN JE LEVEN EEN FEEST.
DAT IS DE TAAK DIE DE GODEN VOOR JE HEBBEN UITGESTIPPELD.”
(Sidoeri)
Utrcht, Nederland
13 - 15 Mei 2022
Laten we praten!
info@02hero.nl
